Wat reïncarneert? Dit is een groot mysterie voor veel mensen, want dan moeten ze het bestaan van een permanent wezen aannemen, dat achter de reeks van incarnaties aanwezig is. Ze weten dat het lichaam wordt geboren, sterft en ontbindt, maar hun gedachten identificeren zich zo sterk met het lichaam en zijn relaties en omstandigheden, dat ze niet in staat zijn om zichzelf daarvan los te zien. Ze denken over zichzelf als personen, als lichamen met een fysieke natuur en dus kunnen ze niet inzien, waar in henzelf dit vermogen om te reïncarneren van leven naar leven, kan verblijven.

Theosofie geeft een bredere visie, door aan te tonen dat de mens niet zijn lichaam is, want het lichaam is steeds aan verandering onderhevig; dat de mens niet zijn gedachten is, want hij verandert deze voortdurend; dat er een eeuwig Ego in de mens bestaat, die de identiteit is door velerlei belichamingen heen. Er is geen verandering in deze identiteit geweest vanaf onze kinderjaren tot aan de dag van vandaag. Het lichaam is veranderd; de leefomgeving is veranderd; maar de identiteit blijft dezelfde en zal ook nu niet veranderen ondanks alle veranderingen van het lichaam, het denken en de omstandigheden. Dat wat in onszelf onveranderlijk is, is de enige werkelijkheid. Wat veranderlijk is, is niet werkelijk. Alleen het werkelijke neemt de verandering waar. Verandering kan geen verandering waarnemen. Alleen dat wat constant is, kan verandering waarnemen; alleen het permanente kan het kortstondige waarnemen. Daarom kunnen we vermoeden dat er een beginsel in ons is, dat eeuwig en onveranderlijk is.µ

Zelfs in de koninkrijken onder ons, die uit dezelfde Bron voortkomen, gaat de neiging om zich af te scheiden tot afzonderlijke druppels met een eigen bewustzijn op elk niveau voort. In het dierenrijk naderen de soorten, die het dichtst bij ons staan, het zelfbewustzijn, maar wij, menselijke wezens, zijn aangekomen op het niveau, waar ieder van ons een zelfbewuste druppel is in de grote oceaan van Bewustzijn. Zoals een oceaan van water bevat elke druppel alle elementen van het grote geheel; dus elke afzonderlijke druppel van de mensheid - een menselijk wezen - bevat op zijn eigen gebied alle elementen van het grote universum.

Dezelfde kracht bestaat in ieder van ons, en waar we staan op de ladder van het bestaan, zien we vele wezens onder ons en andere meer ontwikkelde wezens boven ons. Deze mensheid is aan het werk om de brug van het hoger denken, de brug van de ideeën, te bouwen, die het lagere verbindt met het hogere. Het hele doel van incarnatie, oftewel onze afdaling in de materie, is niet alleen bedoeld om meer kennis van de materie te verkrijgen, maar ook om de lagere rijken te omarmen en op te heffen tot waar wij ons bevinden. Wij verhouden ons als goden tot de lagere rijken. Het is onze impuls, die hun welzijn of leed brengt. Het is onze misvatting over het doel van het leven, wat de Natuur zo onberekenbaar maakt; dat veroorzaakt alle ellende en rampen, die ons teisteren door cyclonen, tornado’s, ziekten en plagen van uiteenlopende soort. Alle komen door ons eigen handelen, en waarom? Omdat er getransformeerde vormen van de minerale, vegetatieve en dierlijke rijken in ons lichaam zijn, die daar hun eigen leven leiden. Elke cel in ons lichaam kent zijn geboorte, jeugd, volwassenheid, ouderdom en dood, en reïncarneert. Wij beïnvloeden elk van deze levens door de verschillende gedachten, wilsuitingen of gevoelens, die in ons opkomen, en helpen of verwonden zo deze levens. Ze stralen uit van ons als goede of als slechte impulsen en keren daarmee terug naar hun eigen rijk. Dus door ons gebrek aan kennis van onze ware natuur, zonder begrip van wat ware broederschap inhoudt, falen we in onze plichten in deze fase van de evolutie en belemmeren daarmee die van de lagere rijken. Wij zullen alleen onze verantwoordelijkheid voor hen kunnen nemen, als we inzien dat elk wezen zich op zijn eigen gebied ontwikkelt; dat alle hogere wezens eens mens zijn geweest en dat alle wezens beneden de mens eens de menselijke conditie zullen bereiken, wanneer ze verder gevorderd zijn; dat alle vormen, alle wezens, alle individuele verschijningen slechts aspecten zijn van de Ene Geest.

Vooropgesteld dat de ene onvergankelijke Geest in alles aanwezig is - de oorzaak van de hele evolutionaire ontwikkeling, de oorzaak van alle incarnaties - dan kunnen we ons afvragen op welke wijze we het vermogen om waar te nemen en te weten van leven naar leven in ons dragen. Hoe wordt de verworven kennis, die door observatie en ervaring is verkregen, bewaard? Hoe wordt de individualiteit als zodanig behouden?

We zouden in gedachten moeten houden, dat we reeds zelfbewuste wezens waren bij de geboorte van deze planeet; enkelen waren reeds zelfbewuste wezens in de beginfase van dit zonnestelsel; want er is een verschil in graad van ontwikkeling tussen de menselijke wezens. Toen de planeet of het zonnestelsel nog in de staat van oorspronkelijke substantie was of nevelachtige materie - zoals de wetenschap dit noemt - moeten wij lichamen hebben gehad van eenzelfde soort substantie. In deze uiterst fijne substantie zijn alle mogelijkheden van elke graad van materie aanwezig, en daarom is het dat in het werkelijke lichaam van de oorspronkelijke substantie alle wijzigingen van ijlere naar vastere lichamen zijn voortgebracht; en in dit lichaam ontstaan alle ervaringen.

Onze geboorte vindt plaats in dit lichaam. Alles wat aan ons verschijnt, bevindt zich in dit lichaam, een lichaam met een onveranderlijke natuur gedurende de gehele Manvantara. Ieder van ons heeft zo’n lichaam van de fijnste substantie, van de innerlijke natuur, die het werkelijke voertuig is voor de individualiteit. Hierin leeft hij, beweegt hij en heeft hij zijn bestaan, en zelfs de grote luister en verhevenheid van dat lichaam is niet de mens. Het is louter het hoogste voertuig van de Ziel. De Werkelijke Mens, die wij zijn, is de Mens, die was, is en steeds zal zijn, voor wie het uur nooit slaat - de Mens, de wijze - de Mens, de waarnemer - altijd geest, onophoudelijk handelend.

Leven is één. Geest is één. Bewustzijn is één. Deze drie zijn één - een drieëenheid - en wij zijn die drieëenheid. Alle veranderingen in substantie en vorm worden teweeggebracht door Geest en Bewustzijn en uitgedrukt in een grote variatie aan levensvormen. Wij zijn die ene Geest, ieder behorend tot een broederschap in dit grote universum, schouwend en wetend wat hij kan doen met behulp van de instrumenten, die hem ter beschikking staan. Wij zijn de Drieëenheid - de Vader, de Zoon en de Heilige Geest; of in theosofisch taalgebruik Atma, Buddhi, Manas. Atma is de ene Geest, niet een persoonlijk bezit, maar behorend aan allen. Buddhi is de bijeengebrachte ervaringen van het gehele verleden. Manas is de intelligente kracht, de denker, de mens, het onsterfelijke wezen. Geen mens is gescheiden van de Geest of gescheiden van de ervaringen uit het verleden; maar het denken is het rijk van het scheppen, het rijk van de ideeën; en de Geest zelf handelt dynamisch in overeenstemming met de ideeën, ontstaan in het denken.

De Stem van de Stilte zegt: “Het denken is als een spiegel”. “Het verzamelt stof, terwijl het reflecteert.” Het heeft zielen-wijsheid nodig om het stof weer weg te vegen. Dit denken van ons of wat wij het denken noemen, is louter de spiegel, die ons de verschillende beelden toont, die wij erop afdrukken. De Geest handelt in overeenstemming met de uitgebeelde ideeën, ten goede of ten kwade. Is er slechtheid in de wereld? Het is de kracht van de Geest, die het veroorzaakte. Is er goedheid in de wereld? Het is de kracht van de Geest, die het liet ontstaan. Want er is maar één kracht. Het verkeerd gebruik van die kracht brengt ongeluk. Het juiste gebruik ervan brengt geluk.