Mocht de geschiedenis al een les hebben bijgebracht dan was het zeker de volgende: elke authentieke spirituele boodschap heeft in de handen van goedbedoelende maar niet-intuïtieve en daardoor niet-spirituele volgelingen van de boodschappers een verwatering ondergaan. Zulke personen hebben geblunderd door de boodschap en de boodschapper van elkaar te scheiden; door vanuit laatstgenoemde te vertrekken en met eerstgenoemde verder te gaan; door het eerstgenoemde te onderzoeken in het licht van de bezigheden in het leven van laatstgenoemde in plaats van die activiteiten te bestuderen in relatie tot de boodschap.

In de Theosofische Beweging van onze tijd herhaalt de geschiedenis zich en iedereen die er de moeite voor neemt kan een parallel trekken met de gebeurtenissen daarvan in de eerste eeuwen van het christelijke tijdperk. De zuivere leringen van Jezus, die de drie culturen van respectievelijk Egypte, Griekenland en Judea beïnvloedden, ontmoetten de oude vijand heel spoedig na het heengaan van de leraar. De onenigheden tussen Petrus en Paulus, de compromissen die rampzalig waren voor de zuivere leringen, de jacht op ketters, het opkomen van Ammonius Saccas en zijn school worden allemaal in onze eigen Theosofische Beweging herhaald. Wat destijds meer dan 300 jaar in beslag nam heeft zich nu binnen een halve eeuw op een hoger plan herhaald. Hetzelfde verhaal kan worden verteld over andere Theosofische impulsen; hetzelfde drama kan elders opgevoerd zien worden in andere tijdperken.

Het doel van de eerste reeks van studies was om aan te tonen dat de boodschap van De Geheime Leer zowel klassiek als eeuwig is, de laatste schakel in een keten die alsmaar langer wordt vanuit een verafgelegen onheuglijk verleden tot in een verafgelegen ondenkbare toekomst.

De voorgangers ervan waren schakels in de keten en alle schakels werden samengesteld uit dezelfde substantie, hoe verschillend de uiterlijke vorm of verschijning van elke schakel ook was. Het doel was om zonder enige twijfel duidelijk te maken dat de Wijsheid-Religie het onsterfelijk Ego is dat periodiek in de wereld van stof reïncarneert en dat het rampzalig is het kleed van vlees te verwarren met de zuivere ziel.

Het boek De Geheime Leer is een straal van de GEHEIME LEER, eeuwig en niet-evoluerend, constant en onveranderlijk, samenhangend en niet-variërend. De ziel en substantie van de GEHEIME LEER dienen gezocht te worden in het lichaam van De Geheime Leer, met zijn stoffelijke organen en organismen. Noch de ziel in haar volledigheid, noch de substantie in zijn totaliteit zijn in het boek geïncarneerd. Laat de student verder nota nemen van het belangrijke feit dat de boodschap van H.P.B.'s Geheime Leer niet haar volledige boodschap is.

Vier eeuwige fundamentele beginselen zijn geïncarneerd in Isis Ontsluierd, De Geheime Leer, De Sleutel tot de Theosofie en De Stem van de Stilte. Het eerste is als de menselijke stem van het geweten, die ons waarschuwde en adviseerde op onze hoede te zijn voor de gevaren van het lager zelf van de wereld van stof. Daarna kwamen de monumentale boekdelen die het menselijke hoofd verlichten om geestelijk te denken. De Sleutel tot de Theosofie stelt onze handen in staat om vanuit dat denken te handelen, en opdat geen eenzijdige handelwijze zou ontstaan die de student doet overdrijven, werd De Stem van de Stilte gegeven.

Een grondige studie van de ziel en substantie van deze vier werken zal de student niet alleen in staat stellen de juiste waarde toe te kennen aan het materiaal waarin ze zichzelf kleden, maar zal hem ook helpen de ontelbare artikelen van H.P.B., de beschrijvende verhalen van vreemde gebeurtenissen in vreemde grotten en oerwouden van deze wereld en haar spannende verslagen van nachtmerries in de wereld van dromen te waarderen. Net zoals het begrijpen van de aard van de ziel van één leven ook een begrip van de aard van diezelfde ziel in andere levens betekent, zo brengt een juiste beoordeling van de ziel en substantie van H.P.B.'s boodschap een correcte waardering van de aard van de Wijsheid-Religie, de onsterfelijke GEHEIME LEER, met zich mee.

Het is noodzakelijk om het feit van de coherente overeenkomst die bestaat tussen de verschillende geschriften van H.P.B. te benadrukken. Een belachelijke zienswijze dat er ernstige fouten en belangrijke weglatingen in Isis Ontsluierd staan, is wijd verbreid. Hoevelen zijn er anderzijds die bij het bestuderen of toepassen van de gulden voorschriften in De Stem van de Stilte, het serieuze en betekenisvolle feit in gedachten houden dat in het voorwoord van dat kleine werkje wordt onthuld, namelijk dat minder dan de helft van deze diepe en diepzinnige spreuken bezongen werden? De hedendaagse student dient zich te beschermen tegen bepaalde ongunstige factoren waaronder hij werkt. Tijdens het leven van H.P. Blavatsky en voornamelijk na haar heengaan verschenen er onjuiste begrippen, verkeerde gedachten en incorrecte leringen, die alle op zichzelf onsamenhangend waren. Precies zoals wij lijden door verkeerde gewoonten die we ons in de kindertijd hebben eigen gemaakt, werken studenten van de Theosofie in een tijd belast met concepten en nieuwigheden.

Eén daarvan is de eigenaardige dwaalleer van afgescheidenheid tussen de samenstellende delen van een compleet geheel, de scheiding die werd aangebracht tussen de werken van H.P.B.. Dit proces leidt tot zijn onvermijdelijke Nemesis - de scheiding tussen de boodschap en de boodschapper en daarna, helaas, tussen de verschillende activiteiten in het leven van de boodschapper zelf, zodat om beurten Isis “dat vol fouten staat” wordt uitgespeeld tegenover De Geheime Leer die “onsamenhangend” wordt bevonden, en H.P.B zelf vervolgens wordt verdeeld in wit, grijs en zwart – in de geestelijke leraar, het twijfelachtige medium en de bedrieglijke oplichtster, allemaal in één persoon samengebundeld.

Het is daarom belangrijk om tegen deze heersende ketterij te waarschuwen. H.P.B.'s boodschap is op zichzelf samenhangend, op voorwaarde natuurlijk dat de gehele boodschap als een eenheid wordt opgevat. Ten tweede bestaat er een samenhang tussen de boodschap en de boodschapper.

In de eerste reeks werd in detail ingegaan op het punt dat H.P.B.'s boodschap een incarnatie is van de tijdloze wijsheid, in harmonie met al zijn vroegere incarnaties. De bedoeling van de huidige reeks is aan te tonen dat de leringen van alle geschriften van H.P.B. naadloos aaneensluiten. De Geheime Leer kan niet worden begrepen zonder voldoende inzicht in Isis Ontsluierd en andere geschriften van dezelfde auteur.

Zo wordt de studie van Isis Ontsluierd vaak veronachtzaamd. Als voor velen De Geheime Leer een verzegeld mysterie is gebleven, of als voor een even groot aantal lezers het slechts abracadabra is, dan is een van de belangrijkste redenen deze verwaarlozing van het voorafgaande werk – een onbetwistbare Voorloper, een grootse “poging om de student te helpen de essentiële beginselen die de aloude filosofische systemen onderbouwen, te ontdekken.”

M ijn voornaamste en enige doel was om er bekendheid aan te geven dat de basisprincipes van elke exoterische religie en filosofie, oud of nieuw, van de eerste tot de laatste slechts de echo’s waren van de oorspronkelijke ‘Wijsheid-Religie’.¹

“We zouden zeker kunnen worden beschuldigd van een te onsamenhangende en onzorgvuldige manier van uitdrukken, van een verkeerd gebruik van de vreemde taal waarin we schrijven, van te veel ongezegd te laten en van op onverantwoordelijke wijze te rekenen op de gebrekkige ontwikkeling van de lezer. Maar er bestond nooit enige wezenlijke tegenstrijdigheid, noch zal die ooit bestaan, tussen de leringen in ’Isis’ en die van een latere periode, aangezien beide uit een en dezelfde bron voortkomen – de ADEPT-BROEDERS.²

Toen we Isis aan het schrijven waren, werd ons niet toegestaan in details te treden; vandaar de vage algemeenheden. Er wordt ons gezegd dat nu wel te doen, en we handelen zoals ons wordt bevolen.³

Laat het meteen duidelijk zijn, ofschoon met het oog op latere meer gedetailleerde weergaven van de esoterische leerstellingen het in feite irrelevant is wat geschreven mag zijn in Isis - een encyclopedie van occulte onderwerpen waarin die elk afzonderlijk nauwelijks zijn omschreven - dat de schrijfster de juistheid verdedigt van elk woord dat in eerdere werken over het onderwerp werd gepubliceerd.⁴

En wat ik zeg en verdedig is het volgende: dat, met uitzondering van rechtstreekse citaten en de vele tevoren gespecificeerde en vermelde drukfouten, vergissingen en onjuiste weergaven, en de algemene opmaak van Isis Ontsluierd, waarvoor ik in geen geval verantwoordelijk ben, a) elk woord van informatie in dit werk of in mijn latere geschriften afkomstig is van de leringen van onze Oosterse Meesters; en

b) dat menige passage in deze werken door mij neergeschreven is, maar door hen gedicteerd. Door dit te zeggen wordt geen bovennatuurlijke aanspraak aangevoerd want door zo’n dictaat wordt geen wonder verricht.” ⁵

Ze zinspeelt op, suggereert en toont op verschillende plaatsen overtuigend het gevaar aan dat hun zieke en misvormde kind te wachten staat: spiritistisch en psychisch onderzoek dat de erfgenaam is van de dweperij, de hoogmoed en het materialisme van haar vader - de wetenschap -, en van het fanatisme, de goedgelovigheid en het bijgeloof van haar moeder, de ’geopenbaarde’ godsdienst.

Isis Ontsluierd werd geschreven volgens het principe “het op één na beste om te weten wat waar is, is vast te stellen wat niet waar is”. Deze boekdelen tonen aan wat onjuist is in wetenschap, religie, en psychische verschijnselen en brengen zo aan het licht wat zuiver, nobel en waar is. Isis bereidt ons voor om “alles wat in deze eeuw aan de wereld gegeven kan worden” - hetgeen in de Geheime Leer werd gedaan - te ontvangen.

Om samen met haar deze heilige onderwerpen te bestuderen zodat onze denkvermogens nauwer met elkaar verweven mogen raken en allen de weldadigheid en de genade van onze gemeenschappelijke onsterfelijkheid mogen voelen, en mogen beseffen, hoe vaag ook, dat de Geheime Leer zich binnenin ons bevindt; tot die grote opdracht en edele onderneming worden allen uitgenodigd. Leren uit de boodschap van H.P.B. is alleen mogelijk als we die dienen en de huidige opdracht is derhalve om zo veel mogelijk anderen te inspireren deel te nemen in de rehabilitatie en erkenning van De Geheime Leer. Dit kan alleen worden gedaan als ernstige denkvermogens de inhoud ervan overpeinzen en oprechte harten vurig worden om te dienen.

B.P. Wadia