Wat is Theosofie?
Overal waar het denken strijdt voor vrijheid, broederschap en verlichting, overal waar spirituele ideeën in tegenstelling tot materialisme en dogmatisme zijn verspreid, is de theosofische beweging te vinden.
Het woord ‘theosofie’ is ontleend aan het Griekse Theosophia en betekent ‘goddelijke wijsheid’ of wijsheid omtrent het goddelijke. De theosofie is een levende gnosis, een kennis van de geestelijke principes in de mens op zijn weg naar een dieper bewustzijn.
Theosofische leringen zijn van alle tijden en culturen. Sporen van deze wijsheid zijn in talrijke religies en filosofieën terug te vinden.
Ze brengen een ethica die uitgaat van de oorspronkelijke eenheid van alles wat leeft.
Theosofie streeft naar een beter begrip en de toepassing van de betekenis van ware universele broederschap onder de mensheid zonder enig onderscheid.
Moderne Theosofie
De Geheime Leer werd geschreven door Helena Petrovna Blavatsky en werd uitgegeven in 1888. Vaak worden de ideeën die ze naar voren bracht ook de moderne theosofie genoemd omdat ze zijn gebaseerd op de ‘erfenis’ van de oude wijsheid die zo oud is als de denkende mens. Het is geen gemakkelijk boek en het 19e-eeuwse taalgebruik komt voor de ‘moderne’ mens soms ouderwets over.
Maar daar gaat het niet om. Het gaat om de tijdloze ideeën die we erin kunnen vinden. Wie zijn we eigenlijk en waar komen we vandaan? Stammen we echt af van de apen? Is er een doel in dit leven voor onszelf en voor de hele mensheid?
Wat betekenen reïncarnatie en karma?
Vragen die iedereen zich zou moeten stellen.
In de theosofie vinden we ook eeuwige, onveranderlijke ethische waarden. Als onze samenleving hierop zou zijn gebaseerd, leefden we in een ideale(re) wereld van begrip voor elkaar, respect en broederschap.
Ook de boeken van William Quan Judge en Robert Crosbie geven dit op een duidelijk manier weer.
Of een ethisch werk als de Stem van de Stilte; poëtisch, waardevol en tijdloos.
We vinden theosofische ideeën in veel oude en hedendaagse literatuur. We gaan ervan uit dat voor de moderne mens de theosofie die H.P.Blavatsky en haar medewerkers hebben opgeschreven op dit moment de meest volledige is.
Lees ook De drie grondstellingen.
Het embleem van de Theosofische beweging
Het embleem is samengesteld uit een aantal symbolen die al eeuwenlang werden gebruikt om diepe filosofische en geestelijke aspecten van de mens en het universum uit te drukken; het bevat een rijkdom aan betekenissen.
Samen stellen ze het grote evolutieplan voor dat de gehele natuur, stoffelijk zowel als geestelijk omvat.
De precieze betekenis is niet meer te achterhalen. De hier gegeven interpretatie moet meer worden gezien als een aanduiding van de waarheden die ze inhouden, dan als een exacte verklaring van hun betekenis.
Het embleem als geheel symboliseert het Absolute, God transcendent (d.w.z. in en boven de schepping) en God immanent (d.w.z. inwonend in elke geschapen vorm).
God transcendent (het heilige woord Aum) overschaduwt de eindeloze cyclus van openbaring en rust; de slang die in zijn eigen staart bijt, belevendigd door de goddelijke kracht (swastika), en binnen dit veld van manifestatie de dooreengevlochten driehoeken van geest en stof die als een schrijn het symbool van onsterfelijkheid (ankh) omvatten, God immanent.
Ankh
In het centrum van de twee dooreengevlochten driehoeken staat de ankh of het Ansatakruis, het oude Egyptische symbool voor wederopstanding. Het wordt gevormd door het Tau- of T-vormige kruis met daarboven een kleine cirkel.
De twee driehoeken
De dooreengevlochten driehoeken, de lichte naar boven en de donkere naar onder gericht, symboliseren de indaling van de geest in de stof (de donkere driehoek) en het opstijgen van het leven uit de stof met zijn beperkingen (de lichte driehoek), de voortdurende strijd van de lichte en duistere krachten in mens en natuur.
Wanneer de dubbele driehoek, zoals in dit embleem, wordt ingesloten door de slang, verzinnebeeldt hij de schepping, begrensd door tijd en ruimte. Ze symboliseren samen ook de manifestatie van de schepper, die in verschillende godsdiensten als de drie-eenheid bekend is.
Ouroboros
De slang heeft verschillende betekenissen, die altijd met wijsheid worden geassocieerd. Als de slang, zoals hier, in zijn eigen staart bijt, representeert hij de ‘cirkel van het universum’, het eeuwigdurende cyclische proces van manifestatie.
De swastika
Waar kop en staart elkaar raken, vinden we een vurig kruis met vlammende wieken, die met de zon meedraaien en de geweldige wentelende energieën voorstellen van de schepper in openbaring, die tijdens het proces van evolutie voortdurend vormen doet ontstaan en verdwijnen.
Aum
De Sanskriet karaktertekens boven het embleem betekenen Aum.
Dit is het Heilige Woord van het hindoeïsme, een woord met een diepe mystieke betekenis. De drie letters vertegenwoordigen de drie-eenheid. Het is ook het scheppende woord van de Logos.